Empresyonizm Nedir? Sanat Akımları 101

Empresyonizm Nedir? Merhaba İçerik Sitesi okuru, yazıma hoş geldin. Ben Seda Nur Ataman. Kendimi kısaca philomath olarak tanımlayabilirim. “Nedir bu sözcüğün anlamı yahu?” dercesine yazıyı okumaya devam ettiğinizi sanıyorum ve hemen size ne anlama geldiğini açıklıyorum. Yunanca kökenli bu sözcük öğrenmeyi seven, bilginin ve gerçeğin arayışında olan kişiyi ifade ediyor. Ben de tam anlamıyla kendimi bu şekilde tanımlayabilirim. Sizler beni kısaca tanıdıktan sonra konuya geçiyorum.

Aslında bu bir tek başına bir blog yazısı değil bir kitabın ilk sayfası gibi denilebilir. Sizlere sanata dair bir seri ile geldim. Bu serinin ilk akımı ise Empresyonizm. Bu akım pek çok kişiyi etkilemiştir ve benim de en sevdiğim akımlardan birisidir.

Okumaya devam eder iseniz sizlere \”empresyonizm nedir?, empresyonizm akımı, empresyonizm sanatçıları, empresyonizm özellikleri, empresyonizm eserleri, empresyonizm neye tepki olarak ortaya çıkmıştır\” bunlardan bahsetmeye çalışacağım.

Gelelim bu akımın ne olduğuna…

1 Sanat Akımları 101 — Empresyonizm Ne Demektir?

Empresyonizm ne demek diye soranlara en basit yanıtımız izlenimcilik olmalıdır. Resim kolunda 19. yüzyılda Fransa’da doğmuş olan bir sanat akımıdır. Etimolojik olarak “impression” yani tesir, izgi kelimesinden gelir. Empresyonizm nedir denilince artık vereceğiniz yanıtın ne olduğunu biliyorsunuz. Şimdi de nasıl ortaya çıktığına gelelim.

2 Sanat Akımları 101 — Empresyonizm Nasıl Ortaya Çıkmıştır?

Yukarıda görmüş olduğunuz tablo Gustave Caillebotte’nin yaptığı “Yağmurlu bir günde Paris caddesi” (Rue de Paris, temps de pluie) isimli tablodur.

Empresyonizm, 1860–1870 yıllarında sanat eylemine dönüşmüş, doğaya kaçma anlamında kendini huzura erdirmeyi amaçlayan bir akım olmuştur. Bu devrim dalgasını Edouard Manet ve arkadaşları başlatmıştır. Fakat empresyonistleri anlamak için öncelikle 19. yüzyılın sanat ortamını ele almamız gerekir.

Empresyonistler güneş ışığının cisimlerin renklerine yaptığı değişimleri yakalamaya çalışmışlardır. Eskiden beri resimleri stüdyoda yapmak bir alışkanlık iken, empresyonistler resimlerini genellikle açık havada yapmışlardır. Açık hava onlara doğayı daha doğrudan gözlemleme ve belli bir anın uçuşkan karakteristiğini, özellikle de güneş ışığının anlık ve geçişken yönlerini yakalama imkanı vermiştir.

Empresyonizm sözcüğünü ilk olarak ortaya atan kişi bir gazeteci olan Louis Leroy’dur. Bu terimi, 1872 yılında bir serginin tanıtım yazısını hazırlarken kullanmıştır. Ona ilham veren şeyse sergideki Claude Monet’nin İmpresyon-Gün Doğumu tablosunun ismi olmuştur.

3 Sanat Akımları 101 — Empresyonizm Neye Tepkidir?

Claude Monet İmpresyon – Gün Doğumu

Leroy\’un kullandığı empresyonizm sözcüğü sanat camiasınca sevilmiş ve akıma ismini verecek bir terim olmuştur. İnsanın sadece dışına odaklanan ve insanı yalnızca buna göre yargılayan natüralizm, realizm ve şiiri adeta ruhtan yoksun bir manzara tasvirine döndüren parnasizm akımına karşı çıkmıştır.

4 Sanat Akımları 101 — Empresyonizm Özellikleri Nelerdir?

Gustave Caillebotte’un \”The Floor Scrapers\” resmi.

Bu akımda ‘sanat için sanat’ anlayışı çok fazla hissedilir.

Empresyonistlerin bakışından bakacak olursak sanat gerçekleri yansıtmak zorunda değildir.

Onlara göre tek bir gerçek de yoktur, çünkü her varlığın ve her oluşun kişide uyandırdığı izlenim çeşitlilik gösterecektir.

İzlenimcilikte, dış dünyanın birer ürünü olan ışık ve renkten yararlanılmış ve bunların yarattığı görsel izlenimler eserlere yansıtmıştır.

Eserler, izlenimlerden yola çıkarak oluşturulduğu için mutlaka yaratıcılarından izler taşır.

Empresyonist yazarlar ve şairler herhangi bir, biçim yahut ahlak kaygısı taşımadan eserlerini yaratmıştır.

Empresyonizm, sanatçıları hissettiklerini resim ya da diğer edebi eserler aracılığı ile dışarıya yansıtmaktadır.

Akımın öncüleri Claude Monet ve Camille Pissarro\’dur.

5 Empresyonizm Denilince Akla Gelenler — Gustave Caillebotte

Gustave Caillebotte eserleri; Man On A Balcony ve Otoportresi

Gustave Caillebotte, Paris’te varlıklı bir ailenin çocuğu olarak doğdu. Yaz tatillerinde hobi olarak resim yapıyordu. Hukuk eğitimi aldı ve Prusya Savaşı’na katıldı. Savaş sonrası Paris’e döndüğünde, resimle daha çok ilgilenmeye başladı. 25 yaşındayken güzel sanatlarda eğitim almaya başladı ama eğitimi yarıda kaldı. 4 yıl içinde önce babasını, sonra annesini kaybetti. Kardeşler mirası bölüştüler. İşte bu miras ve cömertliği sayesinde, Caillebotte izlenimciliği ayakta tuttu.

26 yaşındayken parke işçilerini konu edindiği resim Salon tarafından kabul edilmemişti. 1 yıl sonra, Caillebotte’nin 8 resmi izlenimcilerle birlikte sergileniyordu.

Caillebotte, resim tekniğinde kendini özgür bırakmıştı, bazen hepsinden farklı olarak gerçekçiliğe yaklaşıyor, bazen de ünlü izlenimci arkadaşlarından etkileniyordu. Resim yapmak tamamen keyif işiydi onun için.

6 Empresyonizm Denilince Akla Gelenler — Édouard Manet

Bir diğer ressama bakacak olursak, Édouard Manet (23 Ocak 1832–30 Nisan 1883), 19. yüzyılda Fransa’da, modern hayatı konu alan resimler yapmaya başlamış ilk ressamlardandır.

7 Sanat Akımları 101 — Empresyonizm Eserlerine Örnekler

Édouard Manet, Kırda Öğle Yemeği ya da Kırda Piknik (Le Déjeuner sur l’herbe)

Manet, gerçekçilik akımından izlenimciliğe geçişte önemli bir rol oynamıştır. İlk dönem başyapıtlarından Kırda Öğle Yemeği ve Olympia, kendisinden genç ressamlara esin kaynağı oldu.

Daha sonraki yıllarda ise o ressamlar izlenimciliğin en önemli isimleri oldular. Günümüzde, bu iki resim, modern sanatın başlangıcı kabul edilir.

8 Sanat Akımları 101 — Empresyonizm Akımında Tablolar

Édouard Manet, Folies-Bergère’de Bir Bar (Un bar aux Folies Bergère)

Ressam, son başyapıtı olan Folies-Bergère’de Bir Bar’ı (Le Bar aux Folies-Bergère) 1882 yılında tamamladı. Bu resim aynı yıl Paris salonunda sergilendi.

9 Sanat Akımları 101 — Empresyonizm’in Edward Hopper Penceresi

Edward Hopper, Gece Kuşları (Nighthawks)

Kanadalı diplomat Deborah Lyons’un dediğine göre, “Hopper’ın eserlerinin detaylardan arınmış basitliği, kendi yaşamlarımızın ayrıntılarını onun eserlerine yansıtmamıza olanak veriyor.”

Edward Hopper’ın pek çok kez yalnızlıkla bağdaştırılan eseri Nighthawks oldukça etkileyici. İncecik tezgâhın etrafında omuzları çökük şahıslar tek başlarına oturuyor. Yukarıdan gelen parlak ışık, terk edilmiş kaldırımın üstünde gölge oyunu oynarken lokantanın kıvrımlı camı, vitrindeki desenlerle kesişiyor. Ünlü resim, sonsuz olanakları ve kaçınılmaz başarısızlıkları içinde barındıran şehir hayatının melankolik romantizmini yakalayan bir anlatımı gözler önüne seriyor.

Pek çok yönden Nighthawks (Gece Kuşları) eseri, Hopper’ın sinemadan beslenen röntgenci bakış açısını, ışık ve gölgenin dramatik etkileşimiyle tanınan tarzını ve yol üstü lokantaları, benzin istasyonları, oteller gibi kentsel alanlarda yaşayan başıboş insanları yansıtıyor.

Kendi hikayelerini anlatırken felsefeyi ustaca kullanan yazar Alain de Button onun için, “Hopper, evlerin ve ofislerin dışında kalan binaları, yani dünyadan soyutlanmış “geçiş” mekanlarını konu alan sanat okulunun babasıdır,” demiştir.

10 Konstantin Korovin ve Fyodor Şalyapin

Bu keyifli hali fırça darbeleri ile ölümsüzleşen Konstantin Korovin, Rus opera şarkıcısı, opera ses sanatçılarının en önemli temsilcilerinden birisi olan Fyodor Şalyapin\’in belki de en unutulmaz anlarından birinin ressamı olmuştur.

Bana göre hem ilginç hem de makul bir şey daha var bu ressam hakkında; I. Dünya Savaşı sırasında Korovin, Rus ordusunun karargahında kamuflaj danışmanı olarak çalışmış bir ressamdır.

Akımlar serimin ilk yazısı burada sona eriyor maalesef. Yazdıkça daha da yazasımın geldiği bu akımın daha detaylı bilgileri için kaynaklarımı inceleyebilirsiniz.

11 Sanat Akımları 101 — Empresyonizm’in Zaman Akımı

1830 ile 1930 yılları arasındaki zamanda hangi ressamların ne denli etki ettiğini de bu zaman akımı tablosu ile daha açıkça görebilmek mümkün.

 

En yeni içerikler hakkında bilgi sahibi olmak İçerik Sitesi Instagram hesabımızı takibe alabilirsiniz.

Diğer içerikler için ana sayfamıza göz atabilirsiniz.

Sosyal İçerik Platformu