Diksiyonun 11 Altın Kuralı\’nı sizlere aktaracağım.
- Doğru Nefes
- Doğru Ses
- Doğru Tonlama
- Doğru Vurgu
- Doğru Ulama
- Doğru Durak
- Doğru Üslup
- Doğru Yorum
- Doğru Jest&Mimik
- Doğru Ölçü
- Boğumlanma
- Bonus Kural: Sağdeyi
1.Doğru Nefes
Nefes, diksiyon içindeki en önemli kurallardan biridir. Doğru nefes alımı ve diyafram kullanımı diksiyonun ne denli düzgün olduğunu bizlere gösterebilir. Konuşma açısından doğru olan nefes şekli diyafram nefesidir.
Çeşitli egzersizler eşliğinde nefesinizi doğru hale getirmek mümkündür.
2. Doğru Ses
Ses üçe ayrılır: Pes, Orta ve Tiz olarak adlandırılır. Pes ve Tiz seste sürekli kalan bir konuşmacı rahatsız edicidir. Orta ses konuşma sesimiz olmalıdır.
3. Doğru Tonlama
Konuşmacının önem verdiği, anlam katmak istediği kelimelerde yükseklik ve yoğunluk bakımından yapmış olduğu farklara tonlama denir.
4. Doğru Vurgu
Dilimiz sondan eklemeli dillerden birisidir. Bu nedenle genellikle kelimelerde vurgu son hecede olur. Yer isimlerinde başta veya ortada olabilir. Zarflar, fiil veya fiilimsilerde ise ilk hecede vurgu yapılmalıdır. Vurgu, kelime ve cümle vurgusu olmak üzere ikiye ayrılır.
5.Doğru Ulama
Diksiyon için oldukça önemli kurallardan biri olan ulama akıcılığı sağlar. Ulama, ünsüz ile biten bir kelimeyi ünlü ile başlayan bir kelime izlediğinde birinci kelimenin ikinci kelimeye bağlanarak söylenmesidir.
İmlâda gösterilmese de konuşma dilindeki söyleyiş kolaylığı sebebiyle ortaya çıkar ve dile akışkanlık katar.
6.Doğru Durak
Nefes almak için gereken yegane şeydir. Üç adet durak çeşidi vardır. Kısa, sürekli, uzun duraklar.
7.Doğru Üslup
Konuşmacının doğru düşünce ve isteklerini aktarırken seçmiş olduğu anlatım tarzıdır. Üçe ayrılır; sade, karışık ve yüksek.
8.Doğru Yorum
Konuşmacıların bilgi ve donelerini öz benliğinden geçirerek aktarması sürecidir.
Konuya hakim, güncel bilgiye sahip karşıt görüşleri de bilip bunları çürütebilen alanında uzman kişilerin yorumcu olması beklenir.
9.Doğru Jest & Mimik
Jest: Başımız da dahil olmak üzere bedenimizde meydana gelen mesaj içerikli hareketlenmelere verilen addır.
Mimik: Yüzümüzde meydana gelen mesaj içerikli hareketlerdir.
10.Doğru Ölçü
Ölçü ise tüm bu kurallarda abartıya kaçmadan ölçülü olmayı anlatır.
11.Boğumlanma
Kelimelerin ağızdan doğru yerden ve doğru zamanlamayla çıkışına verilen isimdir. Hareket eden boğumlanma organları: Dil, dudak, çene, küçük dil iken hareketsiz olanlar ise diş, diş etleri ve damaktır.
Artikülasyon olarak da bilinen boğumlanmanın 30 adet sorunu vardır.
Örnek vermek gerekirse,
- gevşeklik (böörek, liise),
- atlatma (hakkatten, gaste)
- pelteklik,
- değiştirme,
- tutukluk,
- kekemelik,
- j yerine c’nin kullanılması gibi sorunlardır.
12.Bonus Kural: Sağdeyi
Kelimelerin söylenişinde seslerin hakkını verme, hecelerin vurgusu, uzunluğu, kısalığı gibi özelliklere dikkat etmeye verilen isimdir.
Diksiyonun 12 altın kuralını artık biliyorsunuz. Her biri için gerekli çalışmaları yaparak diksiyonunuzun daha iyi hale gelmesini sağlayabilirsiniz.
Bir de dilimizdeki yabancı kelimeler konusu var.
Türkçesi varken yabancı kelimeleri kullanmamalıyız.
Dil onu kullandıkça yaşar.
Bazı örnekler:
- Dizayn-Tasarım
- Analiz-Çözümleme
- Kriter-Ölçüt
- Online-Çevrimiçi
- Full-Tam, dolu
- Cv-Özgeçmiş
- Link-Bağlantı
- Adisyon-Hesap Fişi
- Sempatik-Sevimli
- Anons Etmek-Duyurmak
- Ambiyans-Hava, ortam
Oktay Sinanoğlu’nun Bye Bye Türkçe isimli eserini okuyarak bu konuda daha çok bilgi sahibi olabilirsiniz.
En yeni içerikler hakkında bilgi sahibi olmak İçerik Sitesi Instagram hesabımızı takibe alabilirsiniz.
Diğer içerikler için ana sayfamıza göz atabilirsiniz.
GİPHY Uygulama Anahtarı ayarlanmadı. Lütfen ayarlar değerini kontrol edin