Süprematizm Nedir? Sanat Akımları 101

Süprematizm nedir? Merhaba değerli okur, Sanat Akımları 101 serimin 6. yazısıyla karşındayım.

Süprematizm sanat akımı hakkında olan bu yazım ile sizlere sanat akımlarını anlatmaya devam ediyorum.

Süprematizm nedir, süprematizm mimari, süprematizm eserleri, süprematizm temsilcileri, süprematizm sanatçıları ve süprematizm manifestosu hakkında bilgi edineceğiniz bu yazımda belki ilk kez duyduğunuz bir akımı öğreneceksiniz.

Süprematizm sanat eserleri örnekleri ile sizlere elimden geldiğince bu akımı anlatacağım.

 

1 Sanat Akımları 101 — Süprematizm Nedir?

Bundan yüzyıl önce var olan, yani 20. yüzyılda doğrudan Kubizm ve Fütürizm’den etkilenerek ortaya çıkan sanat akımlarından biridir.

Teorisyen ve ressam olan Kasimir Malevich tarafından geliştirilen bu akım Malevich\’in kendine özgü oluşturduğu geometrik şekiller ile sanata radikal bir yenilik getirmiştir.

Kasimir Malevich bunu, sanatı dünyanın temsili ağırlığından kurtarmak için yaptığını söylemiştir.

Süprematizm (Rusça: Супремати́зм), sınırlı bir renk aralığında boyanmış daireler, kareler, çizgiler ve dikdörtgenler gibi temel geometrik formlara odaklanan bir sanat hareketidir.

Genellikle çeşitli geometrik tarz ile birlikte avangard sanatta var olan Malevich, ilk Süpermatist çalışmalarını St. Petersburg’da Son Fütüristler Sergisi’nde göstermiştir.

Bu sergide farklı olan bir nokta Malevich’in “Kübizm ve Fütürizm’den Süprematizm’e” adlı makalesini yayımlamasıdır.

Bir tür soyutlama olan Süprematizm, en basit geometrik ana hatların çok renkli düzlemlerinin kombinasyonlarında (düz bir çizgi, kare, daire ve dikdörtgenin geometrik şekillerinde) ifade edilmiştir.

Çok renkli ve farklı boyutlu geometrik figürlerin birleşimi, içsel hareketlere nüfuz eden dengeli asimetrik Süprematist kompozisyonlar oluşturur.

İlk aşamada, Latince kök üstünlüğüne geri dönen bu terim, rengin diğer tüm özelliklerinden üstünlüğü, baskınlığı anlamına geliyordu.

Malevich için kendi sözleriyle, \”fırçaların ondan gittikçe uzaklaştığı\” bir zamandı. Sanatçı, 1919\’daki kişisel sergisinde resimsel Süprematizmin gelişiminin dört yıllık dönemini tamamlayan bir dizi \”beyaz\” tuvalini gösterdikten sonra, sanatsal araçların tükenmiş olduğu gerçeğiyle yüzleşti.

Bu kriz durumu, Malevich\’in en dramatik metinlerinden birinde \”Nesnel Olmayan Yaratıcılık ve Süprematizm\” sergisinin kataloğu için yazdığı \”Süprematizm\” manifestosunda ortaya kondu.

\”Süprematizmde resimden söz edilemez,\” – Malevich bir yıl sonra \”Suprematism\” albümünün giriş metninde ilan edecekti, – resim uzun zamandır modası geçmiş ve sanatçının kendisi geçmişin bir önyargısıdır \”… Sanatın daha sonraki gelişim yolu artık saf düşünce eylemi alanında yatmaktadır.

Sanatçı, \”Bir fırçanın bir kalemin ulaşabildiğine ulaşamadığı, darmadağınık olduğu ve beynin kıvrımlarına ulaşamadığı için kalem daha keskin olduğu ortaya çıktı,\” diyor.

Bir dizi Süprematist eserde, ilk siyah figürlerin programatik anlamı vardı ve bu açıkça oluşturulmuş bir plastik sistemin temelini oluşturuyordu.

Renk dönemi ayrıca bir kareyle başladı. Burada genel olarak renk belirtisi olan Malevich\’e göre kırmızı rengi kullanıldı.

1918\’in ortasında \”beyaz üzerine beyaz\” tuvaller ortaya çıktı, burada beyaz formlar dipsiz beyazlıkta eriyor gibiydi.

1917 Şubat Devrimi\’nden sonra Malevich, Moskova Asker Vekilleri Birliği\’nin Sanat Bölümü başkanı seçildi.

Halk Sanat Akademisi\’nin oluşturulması için bir proje geliştirdi, eski anıtların korunması için komiser ve Kremlin\’deki sanatsal değerlerin korunması Komisyonu\’nun bir üyesiydi.

Temmuz 1919\’da Malevich, \”Sanatta Yeni Sistemler Üzerine\” ilk büyük teorik çalışmasını yazdı.

Bunu yayınlama arzusu ve artan gündelik zorluklar – sanatçının karısı bir çocuk bekliyordu, ailesi Moskova yakınlarında soğuk ve ısıtılmamış bir evde yaşıyordu – eyalete taşınmak için daveti kabul etmesine neden oldu.

1919\’un başından itibaren Vitebsk eyaletinde, Marc Chagall (1887 – 1985) tarafından organize edilen ve yönetilen Halk Sanatı Okulu çalıştı.

Aralık 1919\’da Vitebsk İşsizlikle Mücadele Komitesi iki yıllık yıldönümünü kutladı. Komite, iktidarın Bolşeviklere devredilmesinden bir hafta sonra resmen açılmasına rağmen, Şubat burjuva devriminin fikiriydi.

Genel olarak Ekim darbesinin Vitebsk\’te bir şekilde fark edilmeden geçtiği söylenmelidir: sadece bir yerel gazete, ikinci sayfada, küçük bir günlük notta, Petrograd\’daki olayları hızla duyurdu.

Kabine\’nin yıldönümü parlak bir üstünlükçü şekilde dekore edildi.

“Süprematist unsur, resim ya da mimari fark etmeksizin, sosyal veyahut materyalist her eğilimden bağımsızdır.

Her sosyal fikir, ne kadar büyük ve önemli olursa olsun, açlık duyumundan kaynaklanır; her sanat eseri, ne kadar küçük ve önemsiz görünürse görünsün, resimsel veya plastik duygudan kaynaklanır.

2 Sanat Akımları 101 — Süprematizm Manifestosu

Sanatın sorunlarının mide veya akıl sorunlarından çok uzak olduğunu anlamamızın tam zamanı.

Artık sanat, Süprematizm sayesinde kendi saflığına kavuştu -yani karmaşıklaştırılmamış biçimine ulaştı ve nesnesiz duygunun yanılmazlığını kabul etti-, gerçek bir dünya düzeni, yeni bir hayat felsefesi kurmaya çalışıyor.”

3 Sanat Akımları 101 — Süprematizm Mimari Nedir?

Süprematist sanatçı ve vizyoner mimar Lazar Khidekel (1904–1986), Maleviç çevresinden çıkan tek Suprematist mimardı.

Khidekel mimarlık eğitimine 1919–20\’de El Lissitzky yönetimindeki Vitebsk sanat okulunda başladı.

Doğrudan Süprematizm\’den ve onun organik form oluşturma sürekliliği kavramından ilham alarak, yeni felsefi, bilimsel ve teknolojik fütüristik yaklaşımları araştırdı ve insanların doğayla uyum içinde yaşayacağı ve korunacağı yeni kentsel ortamların yaratılması için yenilikçi çözümler önerdi.

Nikolai Suetin, Malevich ve Chashnik\’in de çalıştığı Saint Petersburg İmparatorluk Porselen Fabrikası\’ndaki çalışmalarında Suprematist motifleri kullandı ve Malevich bir Suprematist çaydanlık tasarladı.

Suprematistler ayrıca 1920\’lerde Konstrüktivist mimaride geliştirilenlere farklı bir sosyalist bina anlayışı sunan mimari modeller yaptılar.

Malevich\’in mimari projeleri 1922 Arkhitektoniki\’den sonra biliniyordu.

Tasarımlar, De Stijl ve Le Corbusier ile benzerliklerle doğru açıyı vurguladı ve komünist yönetişimle ideolojik bir bağlantı ve herkes için eşitlikle meşrulaştırıldı.

Biçimciliğin bir başka kısmı, \”antik, pagan veya Hristiyan olarak reddedilen\” üçgenlere düşük saygı duyulmasıydı.

İlk Süprematist mimari proje 1926\’da Lazar Khidekel tarafından yaratıldı.

1920\’lerin ortalarından 1932\’ye kadar Lazar Hızıklı ayrıca Aero-City, Garden-City ve City Over Water gibi bir dizi fütüristik proje yarattı.

21. yüzyılda mimar Zaha Hadid, Malevich\’in çalışmalarını gerçekleştirmeyi ve tamamen soyut bir bina inşa ederek Süprematizmi ilerletmeyi amaçladı.

Rus avangardının önderlerinden, süprematizmin kurucusu Maleviç\’e göre, sanatın mayası olduğu, armonik toplumdan oluşan bir ütopya, ancak başka bir gezegende kurulabilir.

Çünkü, saf formlardan oluşan kozmik armoninin geometrisi ancak gökyüzünde mevcuttur.

Maleviç\’in \”belki de yeryüzü ile ay arasında inşa edilecek\” süprematist gezegeni, temsillerden, tasvirlerden arınmış soyut formlardan oluşan mimari bir evrendir aynı zamanda.

Bu mimari, özgürdür ve özerktir: gerçeklikle, işlevle, amaçla, anlamla bir ilişkisi yoktur; özünde nesnelerle ve nesnellikle hiçbir ilişkisi yoktur.

Maleviç\’in mimarlık ve kent tasarımları olan arkhitektoniki ve planiti dizileri, uzayda uçan birtakım hacim kümelerinden oluşuyordu. Karelerden ve küplerden birtakım uzay araçları ya da gezegenler.

Maleviç\’in 1923-1924 yıllarına ait arkhitektoniki \’projeleri\’, onlardan çok önce yaptığı supremus dizisinden türüyor.

O daha 1913\’te, \”büyük kentleri ve çağdaş sanatçıların atölyelerini dev zeplinler üzerine\” yerleştirmekten bahsediyordu.

Sanatını uzaya fırlatarak ve kozmik bir geometri sayesinde soyutlayarak, nefret ettiği nesneyi alt ettiğine inanıyordu.

Maleviç ve takipçileri olan Lissitzki gibi süprematistler, zamanlarının tasarım ve mimarlık hareketleri üzerinde, özellikle de Bauhaus okulunda son derecede etkili olmuşlardır.

Etkileri, bu hareketlerin yönlendirdiği modernist mimarlık dönemi boyunca sürer. 1970\’lerin postmodern mimarlığıyla zayıflar.

Bütün o yıllarda, hatta zamanımızda bile, birçok yapıda Maleviç\’in mimari gezgenlerinin çizgilerini izleriz. Çağdaş mimarlığın ilahlarından Irak asıllı İngiliz vatandaşı, dekonstrüktivist, Zaha Hadid, ustasının Maleviç olmasıyla övünür.

 

En yeni içerikler hakkında bilgi sahibi olmak İçerik Sitesi Instagram hesabımızı takibe alabilirsiniz.

Diğer içerikler için ana sayfamıza göz atabilirsiniz.

Sosyal İçerik Platformu